FED và cuộc chuyển giao hệ thống thanh toán toàn cầu: Khi Mỹ tái định hình trật tự tài chính

Hội nghị đổi mới thanh toán của FED đang trở thành tâm điểm toàn cầu, khi ngân hàng trung ương Mỹ lần đầu quy tụ cùng lúc các “ông lớn” crypto, fintech và tài chính truyền thống để bàn về tương lai của hệ thống thanh toán toàn cầu. Trong bối cảnh giá crypto sụt giảm, stablecoin lập kỷ lục vốn hóa và mạng FedNow mở rộng, giới quan sát cho rằng FED đang chuẩn bị cho một giai đoạn tái cấu trúc tiền tệ và thanh toán — nơi ranh giới giữa tài sản số và tiền pháp định dần bị xóa mờ.

Từ đổi mới thanh toán đến chuyển giao quyền lực tiền tệ

Ngày 23/10/2025, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) tổ chức Hội nghị Đổi mới trong lĩnh vực Thanh toán tại Washington D.C. — một sự kiện chưa từng có, quy tụ các lãnh đạo hàng đầu từ Chainlink, Circle, Fireblocks, Coinbase, Stripe, Google Cloud, BlackRock, BNY Mellon, JPMorgan và nhiều tổ chức khác.

Theo tuyên bố của FED, mục tiêu là “thu thập góc nhìn đa chiều để hiện đại hóa và thúc đẩy đổi mới trong hệ thống thanh toán Hoa Kỳ”.

Tuy nhiên, đằng sau thông điệp công khai ấy là một quá trình chuyển giao dần dần quyền lực tiền tệ toàn cầu, khi FED tìm cách xác lập lại vai trò của đồng USD và các hạ tầng thanh toán trong kỷ nguyên tài sản số.

Cấu trúc mới của hệ thống thanh toán

Ba trụ cột của hội nghị năm nay thể hiện rõ định hướng của FED:

1. Kết nối giữa tài chính truyền thống và crypto: Sự có mặt của Chainlink, Fireblocks, BNY Mellon và Lead Bank cho thấy FED đang mở cửa cho mô hình liên kết dữ liệu on-chain/off-chain, cho phép các giao dịch crypto được xác thực trong khung thanh toán chính thức. Chainlink hiện là mạng oracle kết nối dữ liệu cho hơn 70% DeFi TVL toàn cầu.

2. Ứng dụng stablecoin và CBDC: Các đại diện Circle (USDC), Paxos (PYUSD) và Fifth Third Bank bàn về việc chuẩn hóa stablecoin.

Tính đến tháng 10/2025, tổng vốn hóa stablecoin đạt ~300 tỷ USD, tăng hơn 25% so với cùng kỳ 2024 (dữ liệu từ DeFiLlama). USDT chiếm khoảng 68%, USDC khoảng 19%, PYUSD của PayPal tăng trưởng nhanh nhất (gần 1,2 tỷ USD vốn hóa chỉ sau 6 tháng phát hành).

3. AI và thanh toán kỹ thuật số: Với sự góp mặt của Ark Invest, Coinbase, Stripe, Google Cloud, FED nhấn mạnh việc kết hợp AI trong xử lý rủi ro, giám sát gian lận và tối ưu tốc độ thanh toán xuyên biên giới.

FedNow, CBDC và “nền tảng” cho kỷ nguyên tiền tệ số

Theo báo cáo chính thức của FedNow (Q2/2025), hệ thống thanh toán tức thời này đã đạt hơn 2,1 triệu giao dịch trong quý, với giá trị trung bình hàng ngày khoảng 2,7 tỷ USD, tăng 62% so với quý trước.

Mục tiêu không chỉ là tăng tốc độ thanh toán nội địa mà còn là tạo “xương sống kỹ thuật” cho khả năng phát hành CBDC (Central Bank Digital Currency) trong tương lai.

Cùng thời điểm, khảo sát của BIS (Ngân hàng Thanh toán Quốc tế) cho thấy 91% ngân hàng trung ương toàn cầu đang nghiên cứu hoặc thử nghiệm CBDC, và hơn 60% đã tiến hành thử nghiệm thực tế ở các quy mô khác nhau. FED, dù vẫn thận trọng, đang tiến hành song song dự án nghiên cứu CBDC bán buôn trong khuôn khổ chương trình Project Cedar phối hợp với BIS Innovation Hub và các ngân hàng lớn của Mỹ.

Crypto giảm tốc, nhưng vai trò hạ tầng vẫn mạnh

Trong khi FED bàn về tương lai thanh toán, thị trường crypto lại bước vào nhịp điều chỉnh mạnh.

Tính đến ngày 22/10/2025, Bitcoin dao động quanh 108.000 USD, giảm nhẹ hơn 3,2% trong tuần; Ethereum ở mức 3.900–4.100 USD, giảm 2,6% theo CoinMarketCap.

Tổng vốn hóa thị trường crypto duy trì ở mức 3,7 nghìn tỷ USD, cho thấy dù có điều chỉnh, dòng vốn lớn vẫn đang ở lại trong thị trường.

Đáng chú ý, stablecoin lại tăng mạnh. USDC ghi nhận dòng tiền ròng dương trong tuần thứ 5 liên tiếp, trong khi PYUSD của PayPal có sự cố kỹ thuật “mint nhầm” rồi burn lại — được Paxos xác nhận là lỗi phần mềm nội bộ, không gây thiệt hại tài sản người dùng - theo TheBlock, Yahoo Finance, Paxos Blog.

Điều này cho thấy một xu hướng mới: nhà đầu tư tổ chức đang chuyển từ tài sản biến động sang tài sản neo giá, đồng thời FED và các định chế lớn đang xây dựng cơ chế giám sát trực tiếp dòng stablecoin, như một phần trong cấu trúc thanh toán mới.

Bức tranh địa chính trị và quyền kiểm soát thanh toán

Từ sau khi Nga bị đóng băng dự trữ ngoại hối vào 2022, các ngân hàng trung ương toàn cầu đã mua hơn 400 tấn vàng chỉ trong nửa đầu 2025, một phần nhằm phòng thủ trước rủi ro bị loại khỏi hệ thống thanh toán quốc tế SWIFT.

FED hiểu rõ xu thế này, và việc thúc đẩy FedNow, CBDC, stablecoin hợp pháp hóa chính là nhằm giữ vai trò trung tâm của đồng USD trong thanh toán toàn cầu trước tham vọng số hóa của Trung Quốc (với e-CNY) và các liên minh BRICS+.

Nhận định từ WikiFX

Theo góc nhìn chiến lược của WikiFX, FED đang bước vào giai đoạn chuyển giao quyền lực tiền tệ thầm lặng, nơi cạnh tranh không còn chỉ nằm ở lãi suất hay chính sách tiền tệ, mà ở hạ tầng thanh toán và chuẩn dữ liệu tài chính.

Sự kiện lần này không chỉ đánh dấu nỗ lực “hiện đại hóa” hệ thống thanh toán, mà còn phản ánh cuộc chạy đua thiết lập tiêu chuẩn toàn cầu giữa Mỹ, Trung Quốc và khối BRICS trong kỷ nguyên blockchain – AI.

Nhà đầu tư, đặc biệt là các trader forex và crypto, cần theo dõi sát tiến trình này, bởi mọi thay đổi trong hạ tầng thanh toán quốc tế đều có thể ảnh hưởng trực tiếp đến thanh khoản, tỷ giá và dòng vốn toàn cầu trong những năm tới.