Fed hạ lãi suất nhưng dự báo một năm 2026 đầy thận trọng: Có phải đây là "món quà diều hâu"?

Lãi suất quỹ liên bang Mỹ đã xuống vùng 3.5% - 3.75%, nhưng thông điệp từ Fed lại khiến thị trường không khỏi e dè.

Vào 2:00 sáng nay, 11/12/2025 (giờ Việt Nam), Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) đã công bố quyết định được thị trường toàn cầu chờ đợi: hạ lãi suất quỹ liên bang thêm 25 điểm cơ bản (0.25%), xuống mức mục tiêu 3.5% - 3.75%. Động thái này, với xác suất được thị trường định giá trước lên tới 87-89%, đánh dấu lần cắt giảm thứ ba liên tiếp trong năm nay, đưa mức cắt giảm tích lũy kể từ đỉnh 5.5% của năm ngoái lên 175 điểm cơ bản.

Tuy nhiên, khung cảnh thực tế phía sau con số ấy phức tạp hơn nhiều. Quyết định không đi kèm với lời hứa hẹn về một chuỗi nới lỏng mạnh mẽ, mà ngược lại, đến cùng những tín hiệu cứng rắn, sự chia rẽ nội bộ sâu sắc nhất kể từ năm 2019 và một dự báo hé lộ tốc độ nới lỏng sẽ chậm lại đáng kể trong năm 2026, đúng với kịch bản “Hawkish Cut” mà thị trường đã dự đoán.

Chủ tịch Jerome Powell thẳng thắn thừa nhận: “Không có con đường không rủi ro” cho chính sách tiền tệ trong lúc này, khi Fed phải giằng co giữa hai mục tiêu kép trong một môi trường đầy thách thức.

Một quyết định “diều hâu” không có sự đồng thuận

Quyết định hạ lãi suất lần thứ ba liên tiếp trong năm nay đã vấp phải sự phản đối rõ rệt và hiếm thấy từ chính nội bộ Ủy ban Thị trường Mở Liên bang (FOMC). Trong cuộc bỏ phiếu với tỷ lệ 9-3, không chỉ có những tiếng nói muốn giữ nguyên lãi suất, mà còn có đề xuất cắt giảm mạnh hơn, phản ánh sự bất đồng sâu sắc về triển vọng rủi ro. Sự chia rẽ thậm chí còn lan rộng hơn khi tính đến ý kiến phản đối nhẹ từ bốn thành viên không có quyền biểu quyết, nâng tổng số ý kiến bất đồng lên 6 trong số 19 thành viên.

Cụ thể, Thống đốc Stephen Miran ủng hộ giảm mạnh 50 điểm cơ bản để đối phó quyết liệt hơn với nguy cơ suy thoái thị trường lao động. Trong khi đó, Chủ tịch Fed khu vực Kansas City Jeffrey Schmid và Chủ tịch Fed Chicago Austan Goolsbee lại muốn giữ nguyên lãi suất ở mức cũ, xuất phát từ lo ngại lạm phát vẫn dai dẳng.

Powell thừa nhận các cuộc thảo luận là “sâu sắc và tôn trọng nhất trong 14 năm qua của tôi tại Fed”, nhưng cũng cho biết “một số người cảm thấy chúng ta nên dừng lại ở đây và chờ đợi”. Sự chia rẽ này, theo nhận định từ ING, không chỉ phản ánh sự khác biệt về quan điểm chính sách mà còn có thể là dấu hiệu cho thấy sự bất ổn nội bộ sẽ gia tăng vào năm 2026, khi cấu trúc lãnh đạo Fed có thể thay đổi với nhiệm kỳ của Powell kết thúc và một chủ tịch mới tiềm năng như Kevin Hassett có thể được bổ nhiệm.

Ngôn ngữ trong tuyên bố chính sách lần này cũng mang tính thăm dò và thận trọng rất cao, được giới phân tích như Pepperstone mô tả là một “cắt giảm mang tính diều hâu”. Fed đã sử dụng lại cách diễn đạt giống hệt từ tuyên bố một năm trước: “Khi xem xét mức độ và thời điểm điều chỉnh bổ sung... Ủy ban sẽ đánh giá cẩn thận dữ liệu tương lai”.

Vào cuối năm 2024, cách nói này đã báo hiệu một giai đoạn tạm dừng kéo dài. Việc lặp lại nó vào lúc này, cùng với việc loại bỏ cụm từ “vẫn ở mức thấp” khi mô tả tỷ lệ thất nghiệp, củng cố nhận định rằng lần hạ lãi suất tháng 12 này có thể là bước cuối cùng trong một khoảng thời gian khá dài, và rào cản cho các đợt cắt giảm tiếp theo đã được nâng cao đáng kể.

Lộ trình cắt giảm cắt giảm lãi suất của Fed qua các năm - Nguồn: CNBC

Lộ trình tương lai qua “Biểu đồ chấm”: Kiên nhẫn là chủ đạo

Dự báo lãi suất dài hạn (hay “Biểu đồ chấm”) mà Fed công bố đã vẽ nên một viễn cảnh hết sức kiên nhẫn, thậm chí có phần thận trọng hơn so với kỳ vọng của thị trường. Theo đó, đa số các thành viên FOMC kỳ vọng chỉ có thêm một lần giảm lãi suất duy nhất trong toàn bộ năm 2026, tiếp theo là một lần giảm nữa vào năm 2027, với mục tiêu lãi suất trung lập dài hạn vẫn được giữ ở mức khoảng 3%.

Điều đáng nói là, bên cạnh ba phiếu chống trực tiếp, trong biểu đồ chấm còn có tới 7 thành viên thể hiện quan điểm không muốn cắt giảm thêm vào năm tới. Sự phân tán ý kiến lớn này cho thấy áp lực ngừng hoặc làm chậm lại chu kỳ nới lỏng là rất mạnh mẽ, và con đường phía trước sẽ “ít được tự động hóa” mà phụ thuộc hoàn toàn vào diễn biến dữ liệu. Điều này tương phản rõ với kỳ vọng của thị trường, vốn vẫn đang định giá khoảng 38% cơ hội cho hai lần cắt giảm trong năm 2026.

Biểu đồ chấm dot-plot mới nhất từ cuộc họp FOMC - Nguồn: Scotiabank, Fed

Bối cảnh kinh tế: Lạm phát dai dẳng và thị trường lao động mất đà

Quyết định của Fed được đưa ra dựa trên một bức tranh kinh tế pha trộn, với những dữ liệu mới nhất củng cố cho lập trường thận trọng. Bảng Tóm tắt Dự báo Kinh tế (SEP) lần này ít có thay đổi lớn, một phần do dữ liệu chính thức bị trì hoãn bởi việc chính phủ đóng cửa kéo dài đến tận ngày 12/11/2025.

Lạm phát “vẫn còn cao một chút” là mối quan tâm hàng đầu, khi Fed thừa nhận trong tuyên bố rằng “lạm phát đã tăng lên từ đầu năm”. Dự báo của họ cho thấy lạm phát PCE cốt lõi sẽ duy trì ở mức 3.0% cho năm 2025 và 2.4% cho năm 2026, vẫn trên mục tiêu 2%. Chủ tịch Powell chỉ rõ, áp lực một phần đến từ “tăng giá một lần” do thuế quan gây ra, nhưng có nguy cơ kéo dài nếu chính sách thương mại leo thang, một rủi ro mà BBC cũng nhấn mạnh có thể gây tác động toàn cầu.

Dự báo lạm phát PCE lõi trong các năm tiếp theo từ Fed - Nguồn: Scotiabank

Tuy nhiên, thị trường lao động đang nguội đi rõ rệt lại là lý do then chốt cho đợt cắt giảm này, Powell mô tả rủi ro tiêu cực đối với thị trường lao động là “đáng kể”, và nền kinh tế “không còn cảm giác như một nền kinh tế nóng” nữa. Ông tiết lộ những con số đáng chú ý: số liệu việc làm gần đây có thể đã bị thổi phồng khoảng 60,000 việc làm mỗi tháng do hạn chế trong khảo sát, và dự báo có thể mất khoảng 20,000 việc làm mỗi tháng.

Bằng chứng thực tế cũng ảm đạm khi dữ liệu từ Challenger Gray & Christmas cho thấy 1.1 triệu thông báo sa thải đã được ghi nhận tính đến tháng 11/2025. “Bằng chứng có sẵn gợi ý sa thải và đóng băng tuyển dụng phổ biến hơn”, Powell bổ sung.

Dữ liệu Chỉ số Chi phí Việc làm (ECI) quý III/2025 tăng 0.8% - thấp hơn dự báo - đã củng cố mạnh mẽ cho nhận định này. Quan trọng hơn, khi phân tích sâu, mức tăng trưởng của phần “Tiền lương và Tiền công” - yếu tố cốt lõi - đã giảm từ 1.0% (quý II) xuống còn 0.8%. Điều này cho thấy áp lực lương cơ bản đang hạ nhiệt, giảm bớt lo ngại về một vòng xoáy lương-giá kéo dài.

Bên cạnh đó, Báo cáo Ngân khố Hàng tháng (MTS) cung cấp thêm góc nhìn tài khóa. Mặc dù thâm hụt ngân sách tháng 11/2025, sau điều chỉnh, giảm 9% so với cùng kỳ, chi phí lãi ròng trên nợ công vẫn tăng 11%, lần đầu tiên vượt mốc 1 nghìn tỷ USD trong năm tài khóa 2025. Gánh nặng từ lãi suất cao này là một áp lực ngầm, khiến cho việc ổn định và từng bước hạ lãi suất trở nên cần thiết hơn đối với cả chính sách tiền tệ lẫn sức khỏe tài khóa quốc gia.

Động thái quan trọng: Trở lại với việc mua trái phiếu

Bên cạnh quyết định lãi suất, Fed còn thông báo một động thái quan trọng khác nhằm duy trì sự ổn định cho hệ thống tài chính: bắt đầu mua lại trái phiếu kho bạc ngắn hạn.

Theo đó, Fed sẽ bắt đầu mua 40 tỷ USD tín phiếu kho bạc từ ngày 12/12. Hoạt động này, như lời Powell, dự kiến sẽ “duy trì ở mức cao trong vài tháng” trước khi có thể được điều chỉnh. Financial Times mô tả đây là một “biện pháp tạm thời” để quản lý thanh khoản, không phải chương trình nới lỏng định lượng (QE), nhằm đảm bảo hệ thống ngân hàng có đủ dự trữ và hoạt động trơn tru, phòng ngừa những căng thẳng về thanh khoản có thể phát sinh.

Tuy nhiên, một số nhà phân tích như từ Navigating the Market cảnh báo rằng quy mô 40 tỷ USD có thể chưa đủ để đối phó với các áp lực thanh khoản thường thấy vào cuối năm và đầu tháng Giêng.

Phản ứng thị trường và triển vọng bất định

Thị trường tài chính ban đầu đón nhận quyết định với thái độ tích cực nhưng có kiểm soát. Chỉ số S&P 500 tăng 0.67%, chạm mức 6,886.68, Dow Jones tăng 500 điểm (1.2%) và Russell 2000 lập kỷ lục mới. Trong khi đó, lợi suất trái phiếu Kho bạc kỳ hạn 2 năm giảm khoảng 5 điểm cơ bản, phản ánh kỳ vọng về môi trường tiền tệ ít chặt chẽ hơn. Đường cong lợi suất có xu hướng “dốc lên”, một tín hiệu thường được diễn giải là kỳ vọng tăng trưởng được cải thiện. Đồng USD yếu đi nhẹ, hỗ trợ cho các đồng tiền hàng hóa như AUD/USD.

Tuy nhiên, niềm vui ngắn hạn không che giấu được sự bất định lớn phía trước. Sự khác biệt giữa kỳ vọng của thị trường, vốn vẫn hy vọng vào khoảng hai lần cắt giảm trong năm 2026, và dự báo “một lần” từ “biểu đồ chấm” của Fed cho thấy một khoảng trống nhận thức đáng kể.

Các nhà phân tích đưa ra những dự báo trái chiều: trong khi ING lạc quan dự báo hai đợt cắt giảm vào tháng 3 và tháng 6/2026 dựa trên việc làm chậm và giá năng lượng giảm, thì những người khác tỏ ra thận trọng hơn. The Guardian cảnh báo về một “nền kinh tế hình chữ K”, nơi nhóm thu nhập cao vẫn chi tiêu mạnh trong khi đa số người lao động phải thắt chặt hầu bao, làm phức tạp thêm nhiệm vụ của Fed.

Hướng đến một “cú hạ cánh mềm” đầy thách thức giữa bão tố chính trị

Quyết định của Fed vào rạng sáng nay là một bước đi cân bằng tinh tế trong bối cảnh rủi ro hai chiều. Một mặt, họ đáp lại những dấu hiệu suy yếu rõ rệt của thị trường lao động và gánh nặng lãi suất từ ngân sách bằng một đợt cắt giảm. Mặt khác, họ gửi đi thông điệp cứng rắn rằng cuộc chiến chống lạm phát chưa kết thúc, và tốc độ nới lỏng sẽ phải chậm lại một cách đáng kể, thậm chí có thể tạm dừng.

Với việc dự báo chỉ còn một lần hạ lãi suất trong năm 2026 và lạm phát được kỳ vọng sẽ còn cao trên mục tiêu trong nhiều năm tới, Fed đang chuẩn bị tâm thế cho một giai đoạn “lãi suất cao kéo dài”. Điều này đặt ra thách thức không nhỏ cho thị trường tài chính và nền kinh tế thực. Trong bối cảnh đó, tư thế “vị thế tốt để chờ đợi và quan sát” mà Chủ tịch Powell nhấn mạnh không phải là sự do dự, mà là một chiến lược chủ động, tỉnh táo trước một tương lai đầy biến số.

Bão tố không chỉ đến từ các chỉ số kinh tế, việc nhiệm kỳ của Chủ tịch Powell sẽ kết thúc vào tháng 5/2026 và những đồn đoán về người kế nhiệm đang dấy lên, như Kevin Hassett, đang thêm vào một lớp bất ổn chính trị cho chính sách tiền tệ.

Hành trình đưa nền kinh tế lớn nhất thế giới về trạng thái bình thường mới mà không gây ra suy thoái, đồng thời bàn giao một di sản ổn định, vẫn còn nhiều chặng đường gian nan phía trước, nơi mỗi bước đi đều được cân nhắc dưới ánh sáng của dữ liệu và trong bóng tối của sự không chắc chắn.