Nga lần đầu bán vàng vật chất từ kho dự trữ quốc gia: Chiến lược và áp lực tài chính đằng sau

Trong một động thái được giới tài chính quốc tế đặc biệt quan tâm, Ngân hàng Trung ương Nga (CBR) đã chính thức bắt đầu bán vàng vật chất từ kho dự trữ quốc gia. Sự kiện này đánh dấu bước chuyển dịch quan trọng trong chiến lược quản lý tài sản của Moscow, khi lần đầu tiên các thỏi vàng thực sự rời kho dự trữ chiến lược, khác biệt hoàn toàn với các giao dịch “ảo” nội bộ trước đây.

Theo thông tin từ hãng tin Interfax dẫn nguồn Ngân hàng Trung ương Nga, các hoạt động trước đây giữa Bộ Tài chính và CBR chủ yếu chỉ là các giao dịch “ảo”. Trong các giao dịch này, vàng được chuyển quyền sở hữu trên giấy tờ nhưng các thỏi vàng thực tế vẫn nằm yên trong kho dự trữ chiến lược mà không hề rời khỏi lãnh thổ Nga.

Phát ngôn viên của CBR giải thích cho sự thay đổi này: “Với thanh khoản trên thị trường vàng nội địa tăng cao trong những năm gần đây, chúng tôi hiện thực hiện các giao dịch trên thị trường không chỉ thông qua đồng nhân dân tệ mà còn một phần thông qua vàng vật chất”. Tuyên bố này cho thấy sự trưởng thành của thị trường vàng nội địa Nga, cho phép CBR thực hiện các nghiệp vụ tương tự như cách họ đã giao dịch với đồng Nhân dân tệ.

Động thái bán vàng vật chất này diễn ra trong bối cảnh bức tranh tài chính công của Nga đang đối mặt với nhiều thách thức nghiêm trọng. Phân tích sâu hơn cho thấy những áp lực đằng sau quyết định này.

Quỹ Tài sản Quốc gia Nga (NWF) - được xem là “kho dự trữ chiến lược” của đất nước - đang bị rút cạn một cách đáng kể. Số liệu từ Bộ Tài chính Nga tiết lộ một thực tế đáng chú ý: trước năm 2022, NWF nắm giữ 405,7 tấn vàng, nhưng đến ngày 1/11/2025, con số này chỉ còn 173,1 tấn. Tính toán cho thấy khoảng 57% lượng vàng trong quỹ, tương đương 232,6 tấn, đã được bán ra để bù đắp thâm hụt ngân sách.

Không chỉ vàng, tổng giá trị tài sản có tính thanh khoản cao của NWF, bao gồm vàng và nhân dân tệ, đã giảm 55% từ 113,5 tỷ USD xuống còn khoảng 51,6 tỷ USD. Tỷ lệ tài sản chưa chi tiêu so với GDP hiện chỉ còn 1,9%, thấp hơn rất nhiều so với mức 7,3% trước năm 2022.

Thêm vào đó, nguồn thu chủ lực từ xuất khẩu dầu khí của Nga đang sụt giảm nghiêm trọng. Trong tháng 10, doanh thu từ lĩnh vực này đã giảm 27% so với cùng kỳ. Các lệnh trừng phạt quốc tế mới nhắm vào các tập đoàn năng lượng khổng lồ như Rosneft và Lukoil càng siết chặt dòng tiền vào ngân sách, tạo ra sức ép tài chính ngày càng lớn.

Với trữ lượng vàng vượt quá 2.300 tấn, Nga hiện là quốc gia sở hữu kho vàng lớn thứ 5 trên thế giới. Khối tài sản này từ lâu được xem là “tấm khiên” bảo vệ nền kinh tế trước các biến động địa chính trị. Việc Nga, một “cá mập” trên thị trường vàng toàn cầu, quyết định xả vàng vật chất ra thị trường chắc chắn sẽ tạo ra những hiệu ứng đa chiều.

Các chuyên gia phân tích cho rằng việc bán vàng giúp Ngân hàng Trung ương Nga bơm thêm ngoại tệ vào thị trường, từ đó hỗ trợ đồng Rúp. Đồng thời, đây cũng là cách để phân tán áp lực giữa các thị trường và duy trì sự đa dạng trong cơ cấu dự trữ ngoại hối, thay vì phụ thuộc quá nhiều vào một loại ngoại tệ nào đó.

Ông Vladimir Chernov từ Freedom Finance Global nhận định: “Việc sử dụng vàng giúp phân tán rủi ro trên các thị trường và duy trì sự đa dạng trong cơ cấu dự trữ ngoại hối”. Chuyên gia này chỉ ra rằng chiến lược này phản ánh sự linh hoạt trong quản lý tài sản quốc gia trong bối cảnh kinh tế toàn cầu đầy biến động.

Động thái này được giới quan sát xem như một chỉ dấu cho thấy áp lực tài chính mà Nga đang phải đối mặt là không nhỏ. Chuyên gia kinh tế Volodymyr Dybrovsky nhận định: “Thâm hụt ngân sách đang trở thành vấn đề kinh tế vĩ mô nghiêm trọng nhất. Chi phí duy trì các hoạt động quốc phòng chiếm tới 40% ngân sách liên bang buộc Moscow phải linh hoạt hóa mọi tài sản có thể, kể cả vàng dự trữ chiến lược”.

Việc Ngân hàng Trung ương Nga lần đầu bán vàng vật chất từ kho dự trữ quốc gia là một động thái mang tính bước ngoặt, phản ánh những sức ép tài chính trước mắt về thâm hụt ngân sách và sự sụt giảm doanh thu dầu khí. Đây đồng thời là một nước cờ chiến lược trong việc quản lý dự trữ ngoại hối và ổn định tỷ giá đồng nội tệ. Quyết định này của một trong những quốc gia nắm giữ nhiều vàng nhất thế giới chắc chắn sẽ tiếp tục là tâm điểm theo dõi của các nhà đầu tư và giới phân tích tài chính toàn cầu, với những tác động có thể kéo dài trong thời gian tới.

Bài viết được tổng hợp và thực hiện bởi WikiFX. Mọi thông tin chỉ mang mục đích tham khảo và không được coi là lời khuyên đầu tư.