Vì sao Chính phủ Mỹ đóng cửa? Lịch sử và ảnh hưởng đến thị trường Forex

Kể từ ngày 1 tháng 10 năm 2025, chính phủ Mỹ đã phải đóng cửa do những bất đồng sâu sắc về ngân sách giữa hai đảng. Đây là lần đầu tiên sự kiện này xảy ra trong gần 7 năm, nối dài một lịch sử phức tạp bắt đầu từ năm 1980. Việc đóng cửa này không chỉ gây gián đoạn các dịch vụ công mà còn làm giảm GDP và tạo ra biến động mạnh trên thị trường ngoại hối (forex), đặc biệt là với đồng USD do thiếu hụt dữ liệu kinh tế.

Tổng quan về việc Chính phủ Mỹ đóng cửa

Việc chính phủ Mỹ “shutdown” (đóng cửa) là một hiện tượng đã trở nên quen thuộc, không chỉ là một vở kịch chính trị mà còn là một yếu tố gây xáo trộn đáng kể cho nền kinh tế toàn cầu. Kể từ ngày 1/10/2025, Hoa Kỳ đã chính thức bước vào một đợt đóng cửa mới sau khi Quốc hội không thể thông qua dự luật ngân sách đúng hạn. Sự kiện này tạo ra những làn sóng thực sự trên thị trường tài chính, đặc biệt là thị trường forex.

Nguyên nhân gốc rễ khiến Chính phủ Mỹ đóng cửa năm 2025

Cốt lõi của vấn đề nằm ở sự bất đồng giữa Quốc hội và Tổng thống trong việc phân bổ ngân sách. Theo Hiến pháp Mỹ, Quốc hội có quyền quyết định chi tiêu và phải thông qua các dự luật ngân sách hàng năm. Khi không có sự đồng thuận, các hoạt động không thiết yếu của chính phủ buộc phải tạm dừng.

Trong đợt đóng cửa năm 2025, nguyên nhân chính là do Đảng Dân chủ yêu cầu mở rộng các khoản trợ cấp y tế và đảo ngược việc cắt giảm chương trình Medicaid. Mặc dù Đảng Cộng hòa kiểm soát cả hai viện, họ lại không có đủ 60 phiếu cần thiết tại Thượng viện để vượt qua sự cản trở.

Kết quả là dự luật cấp ngân sách tạm thời (continuing resolution) đã thất bại, dẫn đến việc chính phủ phải đóng cửa. Trong lịch sử, các tranh cãi về cắt giảm chi tiêu, thuế và chính sách nhập cư thường là nguyên nhân châm ngòi cho các đợt đóng cửa tương tự.

Nhìn lại lịch sử các đợt đóng cửa

Lịch sử của việc chính phủ Mỹ đóng cửa bắt đầu từ năm 1980, sau khi Bộ trưởng Tư pháp Benjamin Civiletti đưa ra một ý kiến pháp lý yêu cầu tuân thủ nghiêm ngặt Đạo luật Chống Thiếu hụt. Kể từ đó đến nay, đã có 11 đợt đóng cửa lớn, với tổng cộng hơn 20 lần thiếu hụt ngân sách.

Dưới đây là bảng tóm tắt các đợt đóng cửa quan trọng, nhấn mạnh vào thời gian và nguyên nhân:

Chi tiết về các giai đoạn đóng cửa của Chính phủ Mỹ trong lịch sử - Nguồn: Trong ảnh

Những con số này cho thấy mỗi đợt đóng cửa đều gây gián đoạn việc công bố các dữ liệu kinh tế quan trọng như báo cáo việc làm (NFP) hay chỉ số lạm phát, vốn là những thông tin thiết yếu cho các nhà giao dịch forex.

Ảnh hưởng đến thị trường Forex

Việc đóng cửa chính phủ tạo ra một môi trường không chắc chắn, thường khiến đồng USD suy yếu. Các đợt đóng cửa trước đây như năm 2013 và 2018-2019 đã chứng kiến chỉ số USD giảm 2%, trong khi các nhà đầu tư tìm đến các tài sản an toàn hơn như vàng hoặc Bitcoin.

Nguyên nhân là do chính phủ ngừng công bố dữ liệu kinh tế, khiến các nhà giao dịch thiếu thông tin và làm tăng sự biến động. Cụ thể:

- Giảm GDP và tăng rủi ro: Theo S&P, mỗi tuần đóng cửa có thể làm giảm 0,1-0,2% GDP của Mỹ. Điều này gây áp lực giảm giá lên đồng USD, ảnh hưởng đến các cặp tiền tệ như EUR/USD và GBP/USD.

- Tác động đến lịch họp của Fed: Trong năm 2025, Cục Dự trữ Liên bang (Fed) có kế hoạch họp 8 lần (vào các tháng 1, 3, 4, 6, 7, 9, 10, 12). Việc đóng cửa có thể làm trì hoãn dữ liệu, buộc Fed phải có xu hướng nới lỏng chính sách tiền tệ, đây là một tin tức quan trọng cho các nhà giao dịch. Ví dụ, đợt đóng cửa năm 2018 đã khiến Fed do dự, gây ra biến động lớn.

- Thanh khoản thị trường giảm: Mặc dù thị trường forex không đóng cửa hoàn toàn, nhưng thanh khoản có thể giảm do thiếu dữ liệu, dẫn đến spread (chênh lệch giá mua-bán) tăng và rủi ro trượt giá (slippage).

- Tác động toàn cầu: Các nhà đầu tư quốc tế có thể giảm tỷ trọng nắm giữ USD và tăng cường các biện pháp phòng hộ rủi ro, khiến thị trường forex biến động mạnh hơn so với thị trường chứng khoán.

Nhìn chung, đợt đóng cửa năm 2025 có thể kéo dài nếu không có sự thỏa hiệp, nhưng lịch sử cho thấy các sự kiện này thường kết thúc trong vài tuần.

Đối với các nhà giao dịch, đây vừa là cơ hội để tận dụng sự biến động, vừa là lời nhắc nhở về việc cần phải đa dạng hóa danh mục đầu tư để quản lý rủi ro.

Câu hỏi thường gặp về việc Chính phủ Mỹ đóng cửa (FAQ)

1. Chính phủ Mỹ đóng cửa là gì?

Đây là tình trạng các hoạt động không thiết yếu của chính phủ liên bang phải tạm ngừng do thiếu ngân sách được phê duyệt, ảnh hưởng đến khoảng 40% lực lượng lao động liên bang.

2. Việc đóng cửa này ảnh hưởng đến thị trường forex như thế nào?

Nó làm tăng sự biến động của đồng USD, gây thiếu hụt dữ liệu kinh tế và có thể làm giảm thanh khoản trên thị trường.

3. Lịch họp của Fed năm 2025 có bị ảnh hưởng không?

Có, việc trì hoãn công bố dữ liệu kinh tế có thể khiến Fed có xu hướng nghiêng về việc cắt giảm lãi suất trong các cuộc họp hàng quý.

4. Shutdown thường kéo dài bao lâu?

Thời gian phụ thuộc vào mức độ bất đồng chính trị. Đợt dài nhất trong lịch sử là 35 ngày (2018-2019). Đợt hiện tại vào năm 2025 đã bước sang ngày thứ 5.